Trong quá trình hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp thường phải đối mặt với nhiều loại thuế khác nhau. Một trong số đó là thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại. Khái niệm này, tuy nghe có vẻ xa lạ, nhưng lại có ảnh hưởng trực tiếp đến dòng tiền và lợi nhuận của doanh nghiệp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại và cách quản lý nó hiệu quả.

Định nghĩa cụ thể về thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại

Thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại là một khái niệm khá phức tạp trong kế toán và thuế, nó liên quan đến sự chênh lệch giữa số thuế thu nhập doanh nghiệp mà doanh nghiệp phải nộp theo quy định của pháp luật thuế và số thuế thu nhập doanh nghiệp được ghi nhận trong báo cáo tài chính.

Nói một cách đơn giản hơn, thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại là khoản thuế mà doanh nghiệp sẽ phải nộp hoặc được hoàn lại trong tương lai, dựa trên sự khác biệt giữa cách tính thuế theo mục đích kế toán và mục đích thuế.

Tầm quan trọng của chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại

Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Việc hiểu rõ và quản lý hiệu quả khoản thuế này sẽ giúp doanh nghiệp:

Đảm bảo tính chính xác và trung thực của báo cáo tài chính

Tái biểu: Thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại được ghi nhận trong bảng cân đối kế toán dưới dạng tài sản hoặc nợ phải trả. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến các chỉ tiêu tài chính quan trọng như tổng tài sản, tổng nợ và vốn chủ sở hữu.

Kết quả kinh doanh: Thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại cũng tác động đến lợi nhuận sau thuế, một chỉ tiêu quan trọng để đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Quyết định đầu tư: Các nhà đầu tư, chủ nợ thường dựa vào báo cáo tài chính để đưa ra quyết định đầu tư. Một báo cáo tài chính chính xác và minh bạch sẽ giúp doanh nghiệp thu hút vốn đầu tư.

Quản lý dòng tiền hiệu quả

Dự báo dòng tiền: Hiểu rõ về thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại giúp doanh nghiệp dự báo chính xác các khoản thuế phải nộp trong tương lai, từ đó lên kế hoạch sử dụng vốn hiệu quả.

Tối ưu hóa dòng tiền: Bằng cách lập kế hoạch thuế hợp lý, doanh nghiệp có thể giảm thiểu các khoản thuế phải nộp trong ngắn hạn, cải thiện dòng tiền và tăng khả năng thanh toán.

Lập kế hoạch thuế dài hạn hiệu quả

Xác định các cơ hội giảm thuế: Hiểu rõ về các quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại, doanh nghiệp có thể tìm kiếm các cơ hội để giảm thiểu nghĩa vụ thuế hợp pháp.

Tránh các rủi ro liên quan đến thuế: Việc lập kế hoạch thuế kỹ lưỡng giúp doanh nghiệp tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật thuế, tránh các rủi ro như phạt, truy thu thuế.

Đạt được mục tiêu kinh doanh: Thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại có thể được sử dụng như một công cụ để đạt được các mục tiêu kinh doanh dài hạn của doanh nghiệp, chẳng hạn như tăng lợi nhuận, mở rộng thị trường.

Tăng tính minh bạch và tin cậy

Giao tiếp với các bên liên quan: Việc hiểu rõ về thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại giúp doanh nghiệp giao tiếp hiệu quả với các bên liên quan như cơ quan thuế, nhà đầu tư, đối tác.

Xây dựng uy tín: Một doanh nghiệp có hệ thống kế toán minh bạch và tuân thủ pháp luật thuế sẽ được đánh giá cao hơn trên thị trường.

Nguyên nhân khiến cho thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại

Nguyên nhân chính dẫn đến sự phát sinh chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại là do:

Các khoản chênh lệch tạm thời:

Chênh lệch tạm thời được khấu trừ: Là các khoản chi phí được ghi nhận để tính toán lợi nhuận kế toán nhưng chưa được phép khấu trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp trong kỳ. Ví dụ: Trích trước sửa chữa lớn tài sản cố định, trích trước các khoản phải trả…
Chênh lệch tạm thời phải chịu thuế: Là các khoản thu nhập được ghi nhận để tính toán lợi nhuận kế toán nhưng chưa được tính vào thu nhập chịu thuế trong kỳ. Ví dụ: Thu nhập từ các khoản đầu tư tài chính, lợi nhuận chưa thực hiện…

Các khoản chênh lệch vĩnh viễn: Là các khoản thu nhập, chi phí được ghi nhận theo mục đích kế toán nhưng không được tính vào thu nhập, chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Ví dụ: Các khoản phạt vi phạm pháp luật, các khoản chi phí tiếp đãi..

Những quy định cần quan tâm khi hạch toán thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại

Khi lập báo cáo tài chính, kế toán phải tính toán số tiền thuế doanh nghiệp sẽ phải nộp hoặc được hoàn lại trong tương lai (thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại). Số tiền này phải tính toán đúng theo quy định. Tuy nhiên, không phải tất cả các giao dịch đều được tính vào số tiền thuế này.

Cuối mỗi kỳ, kế toán sẽ kiểm tra lại số tiền thuế đã tính và ghi nhận vào báo cáo tài chính. Đồng thời, vào cuối năm, kế toán sẽ kiểm tra lại các khoản liên quan đến thuế này để đảm bảo tính chính xác.

Khi ghi tăng giá trị tài sản thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại

Khi doanh nghiệp phải nộp thêm thuế trong tương lai, kế toán sẽ ghi nhận việc tăng khoản nợ thuế này bằng cách tăng số dư tài khoản 243 và đồng thời ghi nhận việc tăng chi phí thuế bằng cách giảm số dư tài khoản 8212.

Tài khoản 243: Ghi nhận số tiền thuế mà doanh nghiệp còn nợ, do đó ghi bên nợ.
Tài khoản 8212: Ghi nhận chi phí thuế mà doanh nghiệp phải trả, vì thế ghi bên có.

Khi ghi giảm chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại

Khi số tiền rút ra (hoàn nhập) nhiều hơn số tiền gửi vào (phát sinh): Có nghĩa là tài sản thuế TNDN hoãn lại giảm đi.

Tài khoản 8212 (Chi phí thuế TNDN hoãn lại): Đây là tài khoản ghi nhận số tiền giảm đi, nên ta ghi bên nợ.
Tài khoản 243 (Tài sản thuế TNDN hoãn lại): Đây là tài khoản ghi nhận số tiền còn lại trong “ngân hàng” (tài sản thuế), nên ta ghi bên có để giảm số dư.

Luật thuế thu nhập doanh nghiệp

Hướng dẫn tính toán thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại

Việc xác định thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại phụ thuộc vào hai yếu tố chính:

Tài sản thuế TNDN hoãn lại: Đây là khoản thuế mà doanh nghiệp sẽ phải nộp bổ sung trong các kỳ kế toán tiếp theo, do sự chênh lệch giữa cách tính thuế theo mục đích kế toán và mục đích thuế.
Hoàn nhập thuế TNDN hoãn lại: Là phần thuế mà doanh nghiệp đã nộp trước đó nhưng hiện tại được phép khấu trừ vào lợi nhuận chịu thuế.

Cuối mỗi năm tài chính, doanh nghiệp phải tiến hành đối chiếu và tính toán lại số thuế TNDN hoãn lại còn phải nộp. Kết quả tính toán này sẽ được phản ánh trong báo cáo tài chính, đảm bảo tuân thủ đúng theo quy định của Chuẩn mực kế toán số 17. Với công thức như sau :

Chi phí thuế thu nhập hoãn lại = Tổng chênh lệnh tạm thời đã khấu từ + Giá trị được khấu trừ chuyển cho năm sau của các khoản lỗ/ ưu đãi thuế chưa sử dụng x Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp hiện tại.

Khi xác định thuế TNDN hoãn lại phải trả, doanh nghiệp sẽ so sánh số thuế phát sinh trong năm với số thuế đã nộp trước đó và được hoàn lại.

Nếu thuế phát sinh lớn hơn thuế hoàn lại: Doanh nghiệp phải ghi nhận thêm khoản thuế phải nộp và tăng chi phí thuế tương ứng.
Nếu thuế phát sinh nhỏ hơn thuế hoàn lại: Doanh nghiệp sẽ ghi giảm khoản thuế phải nộp và giảm chi phí thuế tương ứng.

Hy vọng bài viết về thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại có thể hỗ trợ bạn trong quá trình hoàn tất các thủ tục về thuế và tài chính kế toán. Chúc bạn có một ngày làm việc hiệu quả và thật nhiều sức khỏe.

Xem thêm: Hạch toán thuế thu nhập doanh nghiệp